İş sağlığı ve güvenliği (İSG) kapsamında risk değerlendirmesi, iş kazalarını ve meslek hastalıklarını önlemek için kritik bir adımdır. Peki, risk değerlendirmesi nasıl yapılır ve iş güvenliği yönetiminde neden önemlidir? İş yerlerinde tehlikeleri belirleme, analiz etme ve önlem alma sürecini inceleyelim.

1. Risk Değerlendirmesi Nedir?

Risk değerlendirmesi, çalışma ortamında mevcut ve potansiyel tehlikeleri belirleyerek, bu riskleri en aza indirmek için alınması gereken önlemleri planlama sürecidir.

• İş kazalarını önlemek ve güvenli bir çalışma ortamı oluşturmak için yapılır.

• Çalışanların meslek hastalıklarına yakalanmasını önlemek amacıyla uygulanır.

• Yasal mevzuata uygunluk sağlamak için zorunludur.

2. Risk Değerlendirmesi Süreci

2.1. Tehlikelerin Belirlenmesi

• Çalışma ortamındaki fiziksel, kimyasal, biyolojik ve psikososyal riskler tespit edilmelidir.

• Kullanılan makineler, çalışma prosedürleri ve çevresel faktörler analiz edilmelidir.

• Çalışan geri bildirimleri dikkate alınarak potansiyel tehlikeler belirlenmelidir.

2.2. Risklerin Analiz Edilmesi ve Önceliklendirilmesi

• Risklerin şiddeti ve olasılığı hesaplanarak derecelendirme yapılmalıdır.

• Hangi risklerin öncelikli olarak ele alınması gerektiği belirlenmelidir.

• Çalışanlara yönelik en yüksek risk taşıyan durumlar tespit edilerek çözüm planları oluşturulmalıdır.

2.3. Önleyici Tedbirlerin Planlanması ve Uygulanması

• Kişisel koruyucu donanımlar (KKD) temin edilmeli ve kullanılmalıdır.

• Çalışma ortamındaki tehlikeleri azaltmak için mühendislik ve idari önlemler alınmalıdır.

• Acil durum prosedürleri hazırlanarak tatbikatlar düzenlenmelidir.

3. Risk Değerlendirmesinde Kullanılan Yöntemler

• Hata Türü ve Etkileri Analizi (FMEA) – Potansiyel hata kaynaklarını analiz eder.

• İş Güvenliği Kontrol Listeleri – Tehlikeleri sistematik bir şekilde kontrol etmeye yardımcı olur.

• Olasılık ve Şiddet Matrisleri – Risk seviyelerini belirleyerek öncelik sırasını oluşturur.

4. Risk Değerlendirmesinin Sürekli Güncellenmesi

• Yeni ekipman, çalışma yöntemi veya çevresel değişiklikler olduğunda risk değerlendirmesi tekrar yapılmalıdır.

• İş kazaları ve meslek hastalıkları kayıt altına alınarak, mevcut önlemler gözden geçirilmelidir.

• Çalışanlara düzenli eğitimler verilerek iş güvenliği farkındalığı artırılmalıdır.

Sonuç

İş sağlığı ve güvenliği için risk değerlendirmesi, çalışanların korunması, iş kazalarının önlenmesi ve yasal gerekliliklere uyum sağlanması açısından büyük önem taşır. Şirketlerin, düzenli risk analizleri yaparak güvenli bir çalışma ortamı oluşturması ve çalışanların sağlıklarını koruması gerekmektedir.