Meslek hastalıkları, çalışanların iş ortamında maruz kaldıkları zararlı faktörler nedeniyle ortaya çıkan sağlık sorunlarıdır. Peki, meslek hastalıkları nelerdir ve iş güvenliği önlemleriyle nasıl önlenebilir? İş sağlığı ve güvenliği tedbirleri, çalışanların sağlığını koruyarak meslek hastalıklarının önüne geçilmesini sağlar.

1. Meslek Hastalıkları Nelerdir?

Meslek hastalıkları, çalışanların yaptığı işin niteliğine göre farklılık gösterir. Başlıca meslek hastalıkları şunlardır:

• Solunum Yolu Hastalıkları: Toz, kimyasal buhar ve gazlara maruz kalan çalışanlarda görülür (Örn: Silikozis, KOAH).

• Kas ve İskelet Sistemi Hastalıkları: Ağır yük taşıma, uzun süreli oturma veya ayakta çalışma nedeniyle ortaya çıkar (Örn: Bel fıtığı, eklem rahatsızlıkları).

• Cilt Hastalıkları: Kimyasal maddelere maruz kalan çalışanlarda gelişebilir (Örn: Egzama, kontakt dermatit).

• Görme ve İşitme Kaybı: Gürültülü ortamlarda çalışan bireylerde zamanla ortaya çıkar (Örn: Mesleki sağırlık).

• Psikososyal Hastalıklar: Aşırı stres ve mobbing gibi faktörlerin yol açtığı rahatsızlıklar (Örn: Depresyon, tükenmişlik sendromu).

2. Meslek Hastalıklarını Önlemek İçin Alınması Gereken İş Güvenliği Önlemleri

Çalışan sağlığını korumak ve meslek hastalıklarını önlemek için alınması gereken başlıca iş güvenliği önlemleri şunlardır:

2.1. Risk Değerlendirmesi Yapmak

• İş yerindeki mesleki riskler belirlenmeli ve analiz edilmelidir.

• Tehlikeli maddeler ve zararlı faktörler tespit edilerek önlem alınmalıdır.

2.2. Çalışanlara İş Sağlığı ve Güvenliği Eğitimi Vermek

• Çalışanlara meslek hastalıkları hakkında farkındalık kazandırılmalıdır.

• Kimyasal maddeler, ergonomi ve koruyucu ekipman kullanımı gibi konularda eğitim verilmelidir.

2.3. Kişisel Koruyucu Donanım (KKD) Kullanımını Sağlamak

• Toz maskeleri, gözlükler, kulak tıkaçları ve eldiven gibi kişisel koruyucu donanımlar temin edilmelidir.

• KKD kullanımı düzenli olarak kontrol edilmelidir.

2.4. Ergonomik Çalışma Ortamı Sağlamak

• Çalışanların uzun süre yanlış pozisyonda çalışmasını önlemek için uygun masa ve sandalye düzenlemeleri yapılmalıdır.

• Ağır yük taşıyan çalışanlar için mekanik kaldırma sistemleri kullanılmalıdır.

2.5. İş Yeri Hava Kalitesini ve Gürültü Seviyesini Kontrol Etmek

• Havalandırma sistemleri düzenli olarak kontrol edilmeli ve filtreler değiştirilmelidir.

• Gürültülü iş yerlerinde ses yalıtımı sağlanmalı ve çalışanlara kulak koruyucu ekipman verilmelidir.

3. İş Yeri Sağlık Kontrollerini Düzenli Olarak Yapmak

• Çalışanların düzenli sağlık kontrollerinden geçirilmesi sağlanmalıdır.

• İş yerinde çalışanların meslek hastalığı belirtileri gösterip göstermediği takip edilmelidir.

Sonuç

Meslek hastalıklarını önlemek için iş güvenliği önlemlerinin eksiksiz uygulanması büyük önem taşır. Risk değerlendirmesi yapmak, çalışanlara eğitim vermek, ergonomik çalışma ortamı sağlamak ve kişisel koruyucu donanım kullanımı teşvik etmek, meslek hastalıklarının önüne geçmek için en etkili yöntemlerdir. İşverenler ve çalışanlar, sağlıklı bir çalışma ortamı için İSG kurallarına uymalıdır.