İş sağlığı ve güvenliği (İSG) mevzuatı, çalışanların güvenliğini sağlamak ve iş kazalarını önlemek için belirli yükümlülükler getirmektedir. 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu kapsamında belirlenen iş yerlerinde çalışanların İSG belgesine sahip olması zorunludur. Peki, bu belge olmadan çalışmak yasal mıdır?

Zorunlu İSG Belgesi Nedir?

Zorunlu İSG belgesi, çalışanların iş sağlığı ve güvenliği konusunda gerekli eğitimi aldığını ve belirli sektörlerde çalışmaya yetkili olduklarını gösteren bir sertifikadır. Özellikle tehlikeli ve çok tehlikeli işlerde çalışanların bu belgeye sahip olması şarttır.

Hangi Çalışanlar İçin Zorunludur?

Aşağıdaki sektörlerde çalışanlar için İSG belgesi almak zorunludur:

• Tehlikeli ve çok tehlikeli işler (inşaat, madencilik, ağır sanayi, kimyasal üretim vb.)
  
  
• İş güvenliği uzmanları ve işyeri hekimleri
  
  
• Çalışan temsilcileri
  
  
• İş sağlığı ve güvenliği profesyonelleri
  
  

Zorunlu İSG Belgesi Olmadan Çalışmanın Yasal Sonuçları

İSG belgesi olmadan çalışmak veya çalıştırmak yasal olarak çeşitli yaptırımlarla karşılaşmanıza neden olabilir:

1. İdari Para Cezaları:
   
   
   • İşverenler, çalışanlarını İSG eğitimi almadan çalıştırırsa ağır idari para cezaları ile karşı karşıya kalabilir.
     
     
   • 2024 yılı itibarıyla iş sağlığı ve güvenliği kurallarına uymayan işletmelere uygulanacak cezalar yıllık olarak güncellenmektedir.
     
     
2. Çalışma Durdurma Kararı:
   
   
   • İşyerlerinde gerekli İSG eğitimleri tamamlanmamış ve belgelendirilmemiş çalışanların bulunması
     durumunda, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından iş durdurulabilir.
     
     
3. Sigorta Haklarında Kayıplar:
   
   
   • İş kazası durumunda, İSG belgesi bulunmayan çalışanların tazminat hakları riske girebilir.
   • İşverenler, iş kazası ve meslek hastalığı durumlarında daha yüksek maddi tazminatlarla karşılaşabilir.
     
     
4. Hukuki ve Cezai Sorumluluklar:
   
   
   • İşverenler, gerekli İSG belgeleri olmadan çalışanlarını istihdam ederlerse, iş kazaları veya meslek hastalıkları durumunda cezai sorumluluk taşıyabilir.
     
     

İşverenler İçin Zorunluluklar

İşverenlerin yerine getirmesi gereken temel yükümlülükler şunlardır:

• Çalışanlarına zorunlu İSG eğitimlerini sağlamak.
  
  
• İSG belgesi bulunmayan çalışanları işe almamak.
  
  
• İş sağlığı ve güvenliği yönetmeliklerine uygun hareket etmek.
  
  
• Çalışanların eğitim aldığını belgelemek ve denetimlerde sunabilmek.
  
  

Sonuç

Zorunlu İSG belgesi olmadan çalışmak yasal değildir ve ciddi yaptırımlara neden olabilir. İşverenler ve çalışanlar, 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu kapsamında belirlenen yükümlülüklere uymak zorundadır. İSG belgesi almak, hem iş güvenliği açısından hem de yasal gereklilikleri yerine getirmek için büyük önem taşımaktadır.