İş kazaları, çalışanların iş yerinde veya işin yürütülmesi sırasında geçirdiği yaralanmalar veya sağlık sorunlarıdır. Peki, iş kazası geçiren çalışan ne yapmalı? İş kazası sonrası haklar ve yasal süreçlerin bilinmesi, mağduriyet yaşanmaması açısından büyük önem taşır.

1. İş Kazası Nedir?

İş kazası, çalışanın iş yerinde, iş sırasında veya işverenin görevlendirdiği bir işle ilgili olarak geçirdiği kaza sonucu yaralanması ya da hayatını kaybetmesi durumudur. 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu ve 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu bu tür kazaların tanımını ve hukuki sürecini düzenler.

2. İş Kazası Geçiren Çalışanın Yapması Gerekenler

İş kazası geçiren bir çalışan aşağıdaki adımları takip etmelidir:

• Derhal İşverene veya Yetkili Kişilere Haber Verin: Kazayı işverene veya iş güvenliği birimine bildirin.

• Sağlık Kuruluşuna Başvurun: İş kazası sonrası sağlık raporu almak için en yakın hastaneye gidin.

• İş Kazası Raporu Alın: Sağlık kuruluşu tarafından düzenlenen iş kazası raporu, resmi süreçler için gereklidir.

• SGK'ya Bildirim Yapılmasını Sağlayın: İşverenin kazayı en geç 3 iş günü içinde SGK’ya bildirmesi gerekmektedir.

• Kaza Tutanağı Hazırlatın: İş yeri yetkilileri tarafından kaza ile ilgili detaylı bir tutanak hazırlanmalıdır.

• Gerekirse Hukuki Süreç Başlatın: İşverenin ihmali söz konusu ise maddi ve manevi tazminat davası açabilirsiniz.

3. İş Kazası Sonrası Çalışan Hakları

İş kazası geçiren çalışan, yasalar çerçevesinde çeşitli haklara sahiptir:

3.1. Geçici İş Göremezlik Ödeneği

• İş kazası nedeniyle çalışamaz hale gelen sigortalıya SGK tarafından geçici iş göremezlik ödeneği ödenir.

3.2. Sağlık Giderlerinin Karşılanması

• İş kazasına bağlı tedavi masrafları SGK tarafından karşılanır.

3.3. Sürekli İş Göremezlik Geliri

• İş kazası sonucunda kalıcı sakatlık oluşursa, SGK tarafından sürekli gelir bağlanabilir.

3.4. Tazminat Hakkı

• İş kazası, işverenin ihmali sonucu meydana gelmişse, çalışan maddi ve manevi tazminat davası açabilir.

3.5. İşe İade Hakkı

• İş kazası geçiren çalışan, iyileştikten sonra aynı işine geri dönebilir ve işveren tarafından haksız yere işten çıkarılamaz.

4. İşverenin Sorumlulukları Nelerdir?

İşverenin iş kazası durumunda yerine getirmesi gereken yasal yükümlülükler şunlardır:

• Kazayı en geç 3 iş günü içinde SGK'ya bildirmek

• Çalışanın sağlık hizmetlerine erişimini sağlamak

• İş kazası raporunu düzenlemek ve resmi makamlara sunmak

• Gerekli iş güvenliği önlemlerini almak ve kazanın tekrar yaşanmasını önlemek

5. İş Kazası Sonrası Hukuki Süreçler

İş kazası sonrası çalışan veya yakınları, gerekli hukuki işlemleri başlatabilir:

• SGK'nın İnceleme Süreci: Kazanın iş kazası sayılıp sayılmadığına dair inceleme yapılır.

• İdari ve Cezai Yaptırımlar: İşverenin kusurlu bulunması halinde idari para cezaları ve cezai yaptırımlar uygulanabilir.

• Tazminat Davaları: Çalışan veya ailesi, işverene karşı maddi ve manevi tazminat davası açabilir.

Sonuç

İş kazası geçiren çalışanların haklarını bilmesi ve yasal süreci doğru takip etmesi büyük önem taşır. İş kazası sonrası gerekli adımların atılması, hem çalışanların mağduriyetini önler hem de iş güvenliği kültürünün gelişmesini sağlar.