İş sağlığı ve güvenliği (İSG) mevzuatı kapsamında işyerlerinde risk değerlendirmesi yapmak yasal bir zorunluluktur. İş kazalarını ve meslek hastalıklarını önlemek için riskleri belirlemek ve kontrol altına almak büyük önem taşır. Peki, İSG mevzuatına göre işyerlerinde risk değerlendirme zorunluluğu nedir ve nasıl uygulanır?

1. Risk Değerlendirmenin Yasal Dayanağı

• 6331 Sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu işverenleri, risk değerlendirmesi yapmaya zorunlu kılmaktadır.

• Risk değerlendirme yönetmeliği, tüm işyerlerinin bu süreci düzenli olarak gerçekleştirmesi gerektiğini belirtir.

• Risk analizi yapmayan işyerleri idari para cezaları ve iş durdurma gibi yaptırımlarla karşılaşabilir.

2. Risk Değerlendirme Yapmak Hangi İşyerleri İçin Zorunludur?

• Az tehlikeli, tehlikeli ve çok tehlikeli sınıfta yer alan tüm işyerleri için geçerlidir.

• Bir çalışanı bile olan işyerleri, risk analizi yapmakla yükümlüdür.

• İşyeri büyüklüğü fark etmeksizin periyodik olarak risk değerlendirme çalışmaları yapılmalıdır.

3. Risk Değerlendirme Süreci Nasıl İşler?

3.1. Tehlikelerin Belirlenmesi ve Risk Analizi

• İşyeri ortamında bulunan fiziksel, kimyasal, biyolojik ve ergonomik riskler belirlenmelidir.

• Çalışanlardan ve uzmanlardan alınan geri bildirimlerle potansiyel tehlikeler analiz edilmelidir.

3.2. Risklerin Önceliklendirilmesi ve Kontrol Önlemleri

• Risklerin şiddeti ve olasılığı değerlendirilerek önceliklendirme yapılmalıdır.

• Risk azaltma stratejileri uygulanarak önlemler alınmalıdır.

• Makine ve ekipman güvenliği, KKD (Kişisel Koruyucu Donanım) kullanımı gibi tedbirler uygulanmalıdır.

3.3. Risk Değerlendirme Raporu ve Periyodik Güncellemeler

• İşverenler, yapılan risk analizlerini belgelendirerek saklamak zorundadır.

• Yeni ekipman eklenmesi, iş kazası yaşanması veya iş süreçlerinde değişiklik olması durumunda risk değerlendirmesi güncellenmelidir.

• Periyodik gözden geçirmelerle risk değerlendirme çalışmaları sürekli güncellenmelidir.

4. Risk Değerlendirmesi Yapmamanın Cezai Yaptırımları

• İSG yönetmeliklerine uygun hareket etmeyen işverenlere idari para cezaları uygulanır.

• Ağır ihmaller sonucu iş kazaları yaşanırsa, işveren cezai sorumlulukla karşı karşıya kalabilir.

• Risk değerlendirmesi yapılmayan işyerlerinde iş durdurma kararı alınabilir.

Sonuç

İSG mevzuatına göre işyerlerinde risk değerlendirme yapmak, hem çalışan güvenliği hem de yasal uyumluluk açısından kritik bir gerekliliktir. İşverenlerin düzenli risk analizi yapması, önleyici tedbirler alması ve çalışanları bilinçlendirmesi, iş kazalarını ve meslek hastalıklarını en aza indirmek için hayati öneme sahiptir.